Evropski parlament je objavio da su Andrzej Poczobut iz Bjelorusije i Mzia Amaglobeli iz Gruzije dobitnici Nagrade Saharov za slobodu mišljenja 2025, koja će im biti uručena 16. decembra.
Andrzej Poczobut je novinar, esejist, bloger i aktivista iz poljske manjine u Bjelorusiji. Poznat je po otvorenoj kritici režima Aleksandra Lukašenka i svojim tekstovima o historiji i ljudskim pravima, a više puta je hapšen. U pritvoru je od 2021. godine i osuđen je na osam godina u kaznenoj koloniji. Njegovo zdravstveno stanje se od tada pogoršalo, a uprkos tome što ne prima potrebnu medicinsku njegu, i dalje se bori za slobodu i demokratiju. Trenutno stanje njegovog zdravlja nije poznato, a porodici nije dozvoljeno da ga posjeti.
Mzia Amaglobeli, gruzijska novinarka i direktorica online medija Batumelebi i Netgazeti, uhapšena je u januaru 2025. godine zbog učešća u antirežimskim protestima u Gruziji. U augustu je na političkim osnovama osuđena na dvije godine zatvora. Kao prva politička zatvorenica u Gruziji od sticanja nezavisnosti i braniteljica slobode izražavanja, Amaglobeli je postala simbol prodemokratskog protestnog pokreta u Gruziji, suprotstavljajući se režimu vladajuće stranke ‘Gruzijski san’ od spornog oktobarskog izbornog procesa 2024. godine.
Predsjednica Evropskog parlamenta Roberta Metsola istakla je da nagrada odaje priznanje novinarima čija hrabrost simbolizira borbu za slobodu i demokratiju. Oba laureata su pritvorena zbog svojih aktivnosti, saopćeno je iz Evropskog parlamenta.
Evropski parlament ranije je pozivao na trenutno i bezuslovno puštanje ovih novinara i osuđivao političke represije u Bjelorusiji i Gruziji.
Nagrada Saharov za slobodu mišljenja, koja nosi ime sovjetskog fizičara i disidenta Andreja Saharova, dodjeljuje se od 1988. godine pojedincima i organizacijama za doprinos ljudskim pravima, slobodi izražavanja i demokratskim vrijednostima. Mnogi laureati, poput Nelsona Mandele i Malale Yousafzai, kasnije su dobili i Nobelovu nagradu za mir.
